De wettelijke regels voor het plaatsen van een tuingebouw

In deze blog lees je over een heleboel regels die gelden voor het plaatsen van een tuinhuis, tuinschuur, overkapping, veranda of pergola. Wanneer moet je een bouwvergunning aanvragen en wanneer kan je vergunningsvrij bouwen? Hoe hoog, breed en diep mag je tuingebouw zijn? Mag je op de erfgrens bouwen? Moet je met de buren overleggen? We beantwoorden al je prangende vragen rondom wetgeving in Nederland en Vlaanderen!

Wil je een vrijblijvend advies of heb je concrete plannen waar we je bij kunnen helpen? Neem dan contact met ons op.

Hoe hoog mag een overkapping, veranda, tuinhuis, tuinschuur of pergola zijn?

Aanvragen of niet? De toegestane hoogte van een overkapping hangt af van de keuze tussen plaatsing aan huis of vrijstaand.

Vergunningsvrije hoogte overkapping aan huis

Aan huis heb je te maken met de zogenaamde ‘2,5 meter zone’ vanaf de achtergevel. Binnen deze zone mag een overkapping maximaal 0,3 meter boven de eerste verdiepingsvloer uitkomen, met een maximale hoogte van 4,0 meter. Is het hoofdgebouw waartegen je de overkapping wilt zetten, bijvoorbeeld een aanbouw, lager dan 4,0 meter? Dan mag de overkapping niet boven deze bouw uitkomen. Een overkapping is vaak dieper dan 2,5 meter (lees meer over de ideale diepte), dus waarschijnlijk komt jouw overkapping aan huis deels buiten deze zone te staan. Voor dat deel geldt een maximale hoogte van 3,0 meter.

Als je binnen en buiten het maximale uit de toegestane hoogte wilt halen, kun je kiezen voor een verspringing in het dak. Echter, vaak wordt dan gekozen voor een schuin dak. Dat is mooier en beter voor de afvoer van regenwater. Je kunt de schuinte zo kiezen, dat deze binnen en buiten de zone aan de regels voldoet. Als je een plat dak wenst, zul je voor het gehele dak een maximale hoogte van 3,0 meter aan moeten houden.

Vergunningsvrije hoogte vrijstaande overkapping

Een vrijstaande overkapping staat meestal achterin de tuin en dus vaak volledig buiten de 2,5 meter zone. In dat geval geldt dan ook de maximale hoogte van 3,0 meter voor de hele overkapping.

Wat is de ideale hoogte van een overkapping?

De regels zijn ruim, want de meeste overkappingen zijn lager dan de maximale hoogtes binnen en buiten de zone. De standaardhoogte tot de onderkant van een plat dak is bij onze maatwerk overkappingen 2,4 meter. Dit is een fijne hoogte, waarbij je niet hoeft te bukken als je lang bent en de overkapte ruimte toch nog knus aanvoelt. De hoogte van de bovenkant van het dak is dan ongeveer 2,6 meter. Bij een schuin dak nemen we 2,4 beter meestal als laagste punt van de onderkant van het dak.

Wanneer heb je een meldingsplicht of ben je vergunningsplichtig?

Wil je toch hoger bouwen dan vergunningsvrij is toegestaan? Of is jouw overkapping straks zichtbaar vanaf de openbare weg, bijvoorbeeld omdat het een carport betreft op je oprit? Dan hanteren veel gemeentes hiervoor aanvullende lokale regelgeving. Deze kunt je vinden op hun website. Soms is er alleen een meldingsplicht, maar het kan ook zijn dat je een vergunningsaanvraag moet doen.

Zit jouw plan in een grijs gebied? Je kunt het erop gokken om zonder toestemming te bouwen en geen controle te krijgen. Het kan je een hoop tijd en een moeizaam traject met de gemeente besparen. Anderzijds kan dat ook verkeerd uitpakken: bij controle kan de gemeente jouw overkapping afkeuren en die zal dan moeten worden aangepast of gesloopt.

Zonder vergunning bouwen? Check ook of je moet aanvragen bij de gemeente

Het is sowieso niet verkeerd om je te verdiepen in de regelgeving binnen jouw gemeente. Het kan zomaar zijn dat in jouw regio andere voorschriften en voorwaarden voor vergunningsvrij bouwen gelden, soepeler of strenger dan de landelijke standaard. Bereid je goed voor, zo kom je niet voor onaangename verrassingen te staan.

Wat is de toegestane grootte van een overkapping?

Er is geen landelijke wetgeving omtrent de maximale afmeting voor een overkapping. Wel hanteren veel gemeentes voor overkappingen groter dan 30 m² of 50% van het ‘achtererfgebied’ (je achtertuin) een meldingsplicht of vergunningsaanvraag. Heb je al andere tuingebouwen staan, zoals een schuurtje? Let dan op, het oppervlak daarvan telt mee in het maximum van 30 m²! Raadpleeg de website van je gemeente voor de regelgeving in jouw omgeving.

Komt jouw overkapping dichtbij of op de erfgrens te staan? Houd er dan rekening mee dat op het tuinoppervlak binnen 1,0 meter van de erfgrens maximaal 10 m² mag worden bijgebouwd.

Hoe ver moet je van de erfgrens blijven?

Je mag een overkapping, bijvoorbeeld de achterkant of zijkant, in principe op de erfgrens zetten. Daarbij geldt wel dat je zonder vergunning gebonden bent aan een maximale hoogte van 2,0 meter. De doorloophoogte is daar dan erg laag, dus de vraag is of het wenselijk is. Je kunt er daarom beter voor kiezen om op je eigen erf te blijven. Je hoeft dan niet te overleggen met je buren.

Als je aan de zijde van de erfgrens een wand wilt plaatsen, betekent dat wel dat je dubbel betaalt: voor een erfafscheiding én voor een wand die daar kort op staat. Zorg er dan ook voor dat de overkapping ver genoeg van de grens staat om onderhoud te kunnen doen aan de buitenzijde van de overkapping.

Op je eigen erf gelden de eerder genoemde maximale hoogtes voor binnen en buiten de 2,5 meter zone. Ook hier geldt: de regels in jouw gemeente kunnen afwijken. Sommige gemeenten zijn bijvoorbeeld soepeler als de overkapping van hetzelfde materiaal wordt gemaakt als de erfafscheiding.

Overleg hoe dan ook goed met je buren, ook als je hun toestemming niet nodig hebt. Zo hou je de verstandhouding goed. Pas ook op met het maken van afspraken met je buren die afwijken van de standaard. Mocht je nieuwe buren krijgen, dan kunnen zij van die gemaakte afspraken een probleem maken.

We vatten voor je samen waar je op moet letten

Telt een overkapping mee als bebouwd oppervlak? Wanneer is het een gebouw?

Ja, een overkapping telt net als andere tuingebouwen, bijgebouwen en bouwwerken, aanbouwen en uitbouwen mee in de gebouwgebonden buitenruimte van maximaal 30 m² dat je vergunningsvrij mag bijbouwen.

Wanneer heb je een vergunning nodig voor het plaatsen van een overkapping?

Het kan zomaar zijn dat jouw gemeente andere of aanvullende eisen stelt, dus zoek dat zeker even uit. Maar over het algemeen is er een vergunningsplicht, als:

Je aan huis binnen de 2,5 meter zone hoger wilt bouwen dan:
- De hoogte van het huis of de aanbouw
- 0,3 meter boven de eerste verdiepingsvloer
- 4,0 meter vanaf de grond

Je buiten de 2,5 meter zone hoger wilt bouwen dan:
- 3,0 meter vanaf de grond
- Je overkapping meer dan 50% van je achtertuin in beslag zal nemen
- Je de vergunningsvrije totaaloppervlakte van 30 m² voor bijbouwen overstijgt
- Je de vergunningsvrije totaaloppervlakte van 10 m²voor bijbouwen binnen 1,0 meter van de erfgrens overstijgt

Is een tuingebouw roerend of onroerend?

Met roerende zaken bedoelen we objecten die bij een verhuizing makkelijk mee te nemen zijn. Deze horen niet standaard bij de verkoop van een woning. Onroerende zaken in tegenstelling, horen altijd bij de verkoop. Het gaat dan om zaken die ‘vast’ zitten aan het huis of de grond, zoals ook een tuingebouw. Dakpannen, mocht je die op je tuingebouw willen leggen, vormen een uitzondering en vallen onder de roerende goederen.

Regelgeving in België

In Vlaanderen gelden andere regels en wetten dan bij ons in Nederland. De standaard wetgeving voor het vergunningsvrij bouwen van een overkapping op een rijtje:

Je mag niet hoger bouwen dan 3,5 meter.
De afstand van de woning tot de overkapping mag niet groter zijn dan 30 meter.
Je mag niet binnen 1,0 meter van de erfgrens bouwen, tenzij op die grens een muur staat. Je mag wel tegen zo’n muur bouwen.
Je mag de totale vergunningsvrije oppervlakte voor bijbouwen van 40 m² niet overstijgen.

Ook in België geldt dat het verstandig is om de lokale voorschriften te bekijken. Deze kunnen afwijken van de standaard.